نوشتجات

نوشتن و ننوشتن, انتخاب بین زنده ماندن و مُردن است.

نوشتجات

نوشتن و ننوشتن, انتخاب بین زنده ماندن و مُردن است.


+ خانه  
+ نظرات در معرض ديد عموم قرار نمي‌گيرند. + گاهي مطلبي بارها دچار تغيير مي‌شود. + جمله‌ي سردرِ وبلاگ از يحيي قائدي‌ست.

۱۲ مطلب در مرداد ۱۳۹۱ ثبت شده است

با آخرین نیرویی که نمی دانم از کجا پیدایش کردم، برای بار آخر بردمش دستشویی و ملتمسانه درخواست کردم اگر کاری دارد همین الان انجامش دهد که برویم بخوابیم. موقع بستن پوشک، اصرار کرد که خودش اینکار را بکند. هر جوری بود بالاخره این کار را کرد. من هم آنقدر خسته بودم که کوتاه آمدم. توی خواب و بیداری، نخ دندانم را کشیدم و مسواک زدم. مسواک زدن او را هم سپردم به «ف». وقت هایی که من می خواهم دندان هایش را مسواک بزنم دیوانه ام می کند. تمام مدت می خواهد مسواک را از توی دستم بیرون بکشد یا مسواک را محکم بین دندانهایش فشار می دهد ولی در برابر «ف» مقاومت کمتری دارد. چند وقت پیش جایی خواندم که بچه ها در برابر مادر یا کسی که مراقبت مستمر آنها را به عهده دارد، مقاومت بیشتری می کنند، می خواهند به او ثابت کنند که خودشان هم می توانند. گذشته از آنکه «ف» به اندازه ی من تمام روز را با او سر و کله نزده و می تواند صبوری بیشتری به خرج دهد. به «ف» شب به خیر گفت و رفت توی اتاقش. باورم نمی شد. هر شب کلی بلوا راه می انداخت که سه تایی باید بخوابیم. از آنجایی که توان کتاب خواندن و قصه گفتن را در خودم نمی دیدم چراغ را زودی خاموش کردم و گفتم که دیگر بخوابیم. چشمم را نبسته بودم که شیر شیر گفتنش شروع شد. بدون بحث و فحث بلند شدم و رفتم یک لیوان شیر برایش ریختم. اینطوری زودتر می توانستم بخوابم. دنبالم آمد آشپزخانه. خورد و گفت بازم بده. باز هم دادم و رفتیم که اینبار بخوابیم. یک کاره بر عکس شب های دیگر پاشد نشست روی تشکش و گفت که می خواهد روی تختش بخوابد نه روی زمین. رفت روی تختش و گفت متکا و پتویم را هم بده. دادم و برق را خاموش کردم. خیلی نگذشته بود که یکهو آروم گفت :"دیش تـَدَم". گفتم اشکالی نداره صبح پوشکت را عوض می کنم. اما دست بردار نبود. چراغ را روشن کردم و دیدم ای وای! نه اینکه خودش پوشکش را بسته بود، خوب چفت و بستش به هم نیامده بود و یک چیزهایی نشت کرده بود روی شلوار و روتختی ای که تازه شسته بودم. بردمش توی حمام و سر تا پایش را شستم. تعویض پوشک و شلوار و روتختی و این حرفها. خوابیدیم و باز کمی نگذشته بود که گفت: "نماغ دااَم. دسبال بده" منگ خواب بودم، اولش نفهمیدم. بعد دوزاری ام افتاد. چراغ را روشن کردم و رفتم از توی حال دستمال کاغذی آوردم و یک چیزهایی که به سر ِ انگشت ِ اشاره اش چسبانده بود را به دستمال مالید و چراغ را خاموش کردم. نمی گذاشت بخوابم. یکسره تکرار می کرد که دستمال را می خواهد بیندازد توی سطل. «ف» هم که اصلاً خبری ازش نبود. ترجمه داشت و رفته بود توی کتابخانه و در را با خیال راحت از تو قفل کرده بود. انقدر تکرار کردم فردا، فردا، ایشالا فردا، حالا بخواب... که نفهمیدم کی خوابم برد.


اولین باری که بدون چرخ های کمکی، سوار دوچرخه می شوی شجاعت نشان داده ای. وقتی دو تا شکلات داری و یکی از آنها را برای فردا نگه می داری شجاعت نشان داده ای. وقتی به محله ی جدیدی اسباب کشی کرده اید و برای اولین بار به سراغ بچه های ناآشنا می روی  و می گویی: "سلام بچه ها، اسم من سامی است. اسم شماها چیه؟" شجاعت نشان داده ای. وقتی ساختن قلعه ی شنی را دوباره شروع می کنی شجاعت نشان داده ای. وقتی در طول سفر و هنگام عبور از مناطق خوش منظره، در صندلی عقب ماشین و بین دو نفر دیگر می نشینی شجاعت نشان داده ای. وقتی بعد از دعوا برای آشتی پیش قدم می شوی شجاعت نشان داده ای. وقتی با عزیزانت خداحافظی می کنی شجاعت نشان داده ای. شجاعت همه ی خوبی هایی است که در حق یکدیگر می کنیم. سر برآوردن علفی نازک از زیر برف شجاعت است.

* پسرک شجاع، برنارد وبر، ترجمه ی فراز پندار، از مجموعه کتاب های سفید انتشارات فنی ایران


یه مرغ سرخ پا کوتاه یکهو میون گندما دونه ای مثل طلا می بینه و می خواد که گندمو بکاره. داد می زنه: آی کی میاد گندم کاری؟ هیچ کس نمیاد. نه سگه، نه اردکه، نه گربه هه. خلاصه مرغه دونه رو می کاره، دونه تبدیل به خوشه می شه. وقت درو باز می گه: کی میاد بریم درو. هیچ کس نمیاد. موقع جدا کردن کاه از گندما بازم هیچکی نمیاد. مرغه تنهایی گندما رو می بره به آسیا آرد می کنه. بوی نون که تو باغ می پیچه سر و کله ی تنبلا پیدا می شه.
این داستان منظوم، موضوع آشنایی داره اما چیزی که باعث شد از این کتاب خوشم بیاد آخرشه. مثل بقیه ی کتابا مرغه دلش به حال بقیه نمی سوزه و بهشون نون نمی ده. بعدشم نصیحت نمی کنه که واسه ی دفعه ی بعد یادتون باشه کمک کنید. خیلی معقول، نونشو بر می داره می بره می ده به جوجه هاش.

پ.ن: مجبور شدم یه ماژیک مشکی بردارم و نوک مرغ سرخ پاکوتاه، گرد و قلمبه نوک سیاه، را دوازده بار سیاه کنم. تصویرگر نوکش را هم مثل بدنش سرخ در نظر گرفته بود.

* مرغ سرخ پاکوتاه، پروین دولت آبادی، تصویرگر: آراپیک باغداساریان، انتشارات علمی و فرهنگی


گزیده هایی در روایت «مرگ و دیگر چیزها»، از شش دفتر شعر غادة السمان: زنی عاشق در میان دوات - ابدیت، لحظه ی عشق - رقص با جغد - معشوق مجازی - غمنامه ای برای یاسمن ها ( هر پنج کتاب از نشر چشمه) - دربند کردن رنگین کمان (نشر نقره) - ترجمه ی عبدالحسین فرزاد

برای من اهمیتی ندارد / بید مجنون بکاری یا سپیدار / که وقتی مردم بر قبرم سایه بیفکند / برای من اهمیتی ندارد / که قبرم را با گل های سرخ تزیین کنی / یا بر آن گیاهان کوهی و خار بگذاری / زیرا براستی من هرگز در آنجا مدفون نیستم / مرا بعد از مرگ درون کتاب هایم می یابی / مهراس! / با شبح من در لابه لای اوراق کتابهایم / دوست باش.
آن گاه که در گذشتم / جسم تهی ام را چون پوست بسوزان / و خاکسترم را درون ساعت شنی تعبیه کن  / و آن را روی میز تحریرت بگذار / تا به یاد آری که عمر کوتاه تر از آن است / که در گریستن بر من / بر باد شود / پس ای یار / زندگی کن / به خاطر بزرگداشت مرگ من.
من زنی عربم / در زیر صحراهای جاهلیت / زنده به گور بودم / و در عصر راه رفتن بر سطح کره ی ماه / من همچنان زنده به گورم در زیر ریگزارهای حقارت موروثی.
هنگامی که پروانه / طعم پرواز آزادانه را می چشد / هنگامی که نشئه ی حرکت بال هایش را / در هوا می شناسد / هیچ کس نمی تواند / او را به پیله اش بازگرداند / و قانعش کند که کرم پیله بودن / برایش بهتر است.
جغدی را دیدم / که مردم را به فال بد می گرفت / و پیپ خود را می کشید.
چونان چشمه ای / که به دست نمی آیی / مگر آنکه روان شود.
رویا باید که همواره در دوردست باش / همچون بارش برف بر فراز بلندی ها / تا واقعیت چرکین روزانه / آن را پی مال نکند.
می بینم چشمانت را، لبانت را، بازوانت را / و تنت را / اما تو کجایی؟ / که تو را سخت گم کرده ام.
گریزگاه کجاست؟ / در حالی که چشمانت در برابر من است / و فراقت پشت سر / و زیستن با تو و بی تو / محال.
آیا آن ستاره که فرو شد / دیگر بار در جای خود بر آسمان بر می آید؟
آنان که روزگارانی دراز / آبستن شب اند / چون به آرزو عاشق باشند / خورشید می زایند.


گزیده هایی در روایت «جنگ»، از شش دفتر شعر غادة السمان: زنی عاشق در میان دوات - ابدیت، لحظه ی عشق - رقص با جغد - معشوق مجازی - غمنامه ای برای یاسمن ها ( هر پنج کتاب از نشر چشمه) - دربند کردن رنگین کمان (نشر نقره) - ترجمه ی عبدالحسین فرزاد

می روی سیب بخری / چون با سیبی باز می گردی / زنت را گم می کنی / و او را پاره پاره پشت سر می گذاری / بر دروازه ی بیمارستانی که باران آتش / آن را ویران می کند.
بمباران آرام شده است / و بوی باروت پراکنده / ما از حفره ها بیرون می آییم / سوسک ها، موش ها و ما.
در پشت من / موشک های هسته ای از یک سو در شتاب اند / و خنجر های ابتدایی قبیله ام از سویی دیگر / پس گریزگاه کجاست؟
آسفالت را حفره حفره کرده است / انفجار بمب ها / و توپ های کالیبر 120 و 155 / و خمپاره های 75 و 82 / هر گاه پایم به درون حفره ای می لغزد / دوباره آن صدای فراموش نشدنی را می شنوم / صدای انفجار خمپاره را / در پرتو نور غمبار ماه / من و تو در این دکور موحش در حرکتیم / به تو تکیه کرده ام / و از درخت تنت / شاخه های مهربانی مرا در برگرفته اند / ما می رویم / و تابلوهای نام خیابان ها، بر فراز جنازه ها برپاست / دستم را در دستت پنهان کرده ای / و مرا در خود گرفته ای / آری جنگ است / و نور ماه / پرده ای را ماند خوفناک / که بر محتضران فرو افتاده / مرگ از ترس به خود می لرزد / خیابان های بیروت ترسیده اند / و در زیر گام های شتابان و ترسان ما / می دوند / چون سرهای ما به هم نزدیک می شود / صدای ده ها سلاح را می شنویم / که از آنها صدای گلنگدن می آید / و به ما هشدار می دهد / صدها گلوله آماده برای رها شدن اند، با اشاره ی انگشتانی بی باک / ما به هم می چسبیم / برای جمجمه ی من و تو / تنها یک گلوله کافی است.
چشمانم را می گشایم / بر اسرائیل که بر طبل جنگ می کوبد / و چشم هایم را می بندم / بر امریکا که بر طبل جنگ می کوبد / زندگی گنجشکی میان دو انفجار است / و یکی دو واژه بر یک سطر / اگر عشق تو نمی بود / باور نمی کردم که زیسته ام.
من زندگی را نزیسته ام / تا سزاوار مرگ باشم! / من قرنی دیگر می خواهم / تا در سیاره ای بدون جنگ / بدون قحطی و کشتار / و بدون پاره شدن لایه ی اُزُن و آلودگی و وبا / به خاطر عشق و شادی بزیم.
درمانگاه ناوهای هواپیما بر / تو را از «وبای صلح» / همچون هر اشغالگری دیگر / درمان خواهد کرد / مادام که نمی دانی / در برابر کوبش طبل های جنگ / قلبت را در کجا / پنهان کنی.
فرزند زن خدمتکار به جنگ رفت / و به خاطر وطن جان داد/ پیشوای معنوی به مجلس ختمش رفت / و با خطبه ای غرا در رثای او سخن گفت / مردم در زیر نور فلاش های خبرنگاران برایش کف زدند / و تصویرش بر صفحه ی تلویزیون ظاهر شد / در حالی که تبریک و تسلیت می گفت / در اوج نشئه ی عزاداری / به جای عکس شهید / عکس او را بر دیوار خانه ی شهید آویختند.
از میان جنگ، زنی دیگر بیرون آمدم / و تو را در پس خاکریزهای به جا مانده / پشت سر گذاشتم / با توده ای از خمپاره های خالی / که باد شبانگاهی از درون آنها / صفیرزنان می گذرد / آتش و گرسنگی / مرا از تو تطهیر کرد.


گزیده هایی در روایت «عشق»، از شش دفتر شعر غادة السمان: زنی عاشق در میان دوات - ابدیت، لحظه ی عشق - رقص با جغد - معشوق مجازی - غمنامه ای برای یاسمن ها ( هر پنج کتاب از نشر چشمه) - دربند کردن رنگین کمان (نشر نقره) - ترجمه ی عبدالحسین فرزاد

در خون من، نسل های زنان زنده به گور / شیون می کنند / من اما / بر این پای می فشارم / که تو را در زیر نور خورشید / و بر چشم انداز نیزه های قبیله / دوست بدارم.
مادام که ما را / فردایی نیست / چرا روزگار عشقمان را نزییم.
نزدیک مشو، دور منشین / کوچ مکن، به من مپیوند / مرا تباه مکن، مرا خمیده مساز / ما باید / که پرواز کنیم / چون دو خط موازی با هم / که به هم نمی پیوندند / که نیز از یکدیگر دور نمی شوند / و عشق همین است .
بزودی تو را به عقوبتی گرفتار خواهم کرد به یاد ماندنی / بزودی دوستت خواهم داشت.
ای مرد! / با تو از کرم ابریشم خزنده / به پروانه ای بدل می شوم / که با حریر خویش پرواز می کند.
با تو دریافتم که خاکستر، اخگر می شود / و آب برکه های گل آلود ِ باران ِ گذرگاه ها / دوباره به ابر بدل می شوند / و گل های پژمرده در ظروف سیمین تالارها / به غنچه های کوچک در کشتزاران خویش باز می گردند.
عشق ما مدیون تاریکی است / چه اگر ظلام نمی بود / من در تاریکی خویشتن / بر نور حضورت دل نمی باختم.
عشق ما رنگین کمان است / که به خورشید می گوید / بسیار درخشان مباش / که من خواهم رفت / و به تمامی پنهان مشو / که من خواهم رفت / من آن عشق بزرگم / که وصال بزرگ و فراق بزرگ / مرا خواهد کشت.
زن فالگیر آمد و کف دست مرا گرفت / تا طالعم را بخواند / به او گفتم طالعم را بخواند / اما در کف دست تو.
دموکراسی؟ / آری حتما / اما با زنی دیوانه چون من چه می کنی / که پیاپی / به دیکتاتوری عشق تو رای می دهد!
از نخستین گزش / به عشق ایمان نمی آورم / اما می دانم که ما پیشتر / یکدیگر را دیدار کرده ایم  / سایه ات پیوسته، به سایه ی من می پیوندد / در گذر روزگاران / در میان آینه های ازلی و مرموز عشق / من همواره از تو سرشارم / در خلوت قرن های پیاپی.
هنر عشق این است / که عاشق آگاه باشد / حتی هنگام مردن / و بر گستره افق بنویسد / بدرود!
به تو معتاد شدم و کار آخر شد / سوزنی زرین و مخدر / حضور تو را در شریان های من می کارد.
زبان، ابزار سوءتفاهم است / تنها سکوت / زبان عاشقان است.
غیاب تو / خود / حضور است!
مرا لمس کن / تا از زنی یخین / به جویبارهای جنون بدل شوم.
آهسته، آرام، دستت را بر من بگذار / و همچون روزگارت / مرا سخت مفشار / که در میان انگشتانت درهم می شکنم / بیش از این نزدیک میا / بیش از این دور مرو.
دوستت می دارم / اما خوش ندارم که مرا دربند کنی / بدان سان که رود / خوش ندارد / در نقطه ای واحد از بسترش  اسیر شود / مرا دوست بدار / آنچنان که هستم: / لحظه ای گریز پا.
بزودی از تو بیزار خواهم شد / زیرا تو آن مردی هستی / که شاید براستی / دوستت بدارم.
که را یارای آن است / که در بستر، خویشتن رها کند / در حالی که می داند / خاطرات آن خنده ها در این بستر / از زانوانش بالا می آید / آن گاه متراکم می شود / بر فراز سینه اش / چونان سنگ لحد ./ که را یارای آن است / که پیراهن پشمینی بپوشد / که در آستینش/ پر ِ کاهی از زمستان گذشته مانده باشد / این کاهی است که کمر فراموشی را شکسته است.
در آن لحظه که خورشید با تمامی نورش / در دریا فرو می رود / من بیدار می شوم / تنها عشق تو مرا از روزمرگی شبانه / با شب زنده داری بیرون می کشد.


گزیده هایی در روایت «مرد ِ جاهلیت»، از شش دفتر شعر غادة السمان: زنی عاشق در میان دوات - ابدیت، لحظه ی عشق - رقص با جغد - معشوق مجازی - غمنامه ای برای یاسمن ها ( هر پنج کتاب از نشر چشمه) - دربند کردن رنگین کمان (نشر نقره) - ترجمه ی عبدالحسین فرزاد

افسوس  / که تو با من آتش افروختی / بی آنکه بدانی / من پاره ی تو بودم.
می گویی: دوستت دارم / و من به کبوتری تشنه بدل می شوم / که بر کارد گلوگاهش عاشق است / و در همان لحظه نیز از آن می هراسد.
دستان گشاده ات را به سویم / دوست می دارم / اما از این دام / دانه ی گندم رویاها را / بر نمی چینم.
مباد که به تو اعتماد کنم / آنگاه که دستانم را فشردی.
بر دیوار اتاق خوابت میخ می کوبی / به جای آویختن عکسم / خودم را بر دیوار می آویزی! / چگونه از پرواز شبِ آزادی / و اسرار آویخته در بال هایم / شانه خالی کنم!
اینکه یک خانه ما را در برگیرد / اما یک ستاره ما را در خود جای ندهد / جدایی همین است.
آنگاه که مرا می ستایی / در آیینه به طاووسی ماننده ام / و آنگاه که با من می ستیزی / به خفاشی بدل می شوم / از من هر چه که می خواهی / می توانی ساخت / به جز طوطی.
صدایت می زنم / پاسخم نمی دهی / تا با هم شعله ور نشویم.
چگونه مشاجره کنیم / وقتی تو ترجیح می دهی به خیارت نمک بیشتری بزنی / و برای بسترت بالشی بهتر می خواهی / و زنت را با سرینی بزرگ تر.
با «غیرت» / از سفینه ی فضایی ات / به عصر حجر باز می گردی / تا با چماقت در جنگل / مرا تعقیب کنی / در میان دایناسورها، آتش فشان ها، توفان ها و کشتی نوح.
آنگاه که با من چون شبح رفتار می کنی / شبح می شوم / و غم های تو از من عبور می کنند / همچون اتومبیلی که از سایه می گذرد / آن را می درد و ترکش می کند / بی آنکه ردی بر جای بگذارد، یا خاطره ای.
روز اول / زنی بیوه از ساحل رود سِن گذشت / او غرقه در سیاهی شیون می کرد / روز دوم / زنی بیوه از ساحل رود سِن گذشت / او غرقه در سیاهی لبخند می زد / روز سوم / زنی بیوه از ساحل رود سِن گذشت / او با دریاها قهقهه می زد / و پروانه ها و گل ها را بر تن کرده بود.
اینکه دوستم می داری / یا دوستم نمی داری / مساله این است!
از من می خواهی / که جامه ی کریستین دیور بر تن کنم / و خود را به عطر شاهزاده ی موناکو / عطرآگین سازم / و دایره المعارف بریتانیکا را حفظ کنم / و به موسیقی یوهان برامز / گوش فرا دهم / به شرط اینکه / همانند مادربزرگم بیندیشم! / از من می خواهی که پژوهشگری / چون مادام کوری باشم / و رقاصه ای دیوانه در شب سال نو / چونان لوکریس بورگیا / بدین شرط که / حجابم را همچون عمه ام حفظ کنم / و زنی عارف باشم چون رابعه ی عدویه؟!
من این دوستی کسالت بار میان مان را نمی خواهم / دوستی میان دست و مسواک / که هر روز با او همآغوشی می کند / بی آنکه رنگش را به خاطر داشته باشد! / نمی خواهم که در بیشه های شب من / قدم بگذاری / چونان کارد / که در قلب کاهوی تازه در آمد و شد است.
شبم را با نوشتن برای تو / می گذرانم / سپس روز بعد را چنین سپری می کنم: / همه ی واژه ها را یک یک پاک می کنم! / زیرا چشمان تو  / دو قطب نماست / که همواره سویی را می نمایانند / دریاهای جدایی را!
رد سم هایم را / بر یخ قلبت بر جای می گذارم / و شیهه می کشم بدرود!


گزیده هایی در روایت «وطن»، از شش دفتر شعر غادة السمان: زنی عاشق در میان دوات - ابدیت، لحظه ی عشق - رقص با جغد - معشوق مجازی - غمنامه ای برای یاسمن ها ( هر پنج کتاب از نشر چشمه) - دربند کردن رنگین کمان (نشر نقره) - ترجمه ی عبدالحسین فرزاد

هنگامی که از دمشق کوچ می کردم / پدرم در سکوت در دلم نجوا کرد: / دخترم هر جا که می خواهی برو / اما همواره از یاد مبر که از کجا آمده ای / دور کره ی زمین گشتم / و مانند کودکان قصه ها / مخفیانه پشت سرم / سنگ ریزه های سفید می انداختم / که از وطنم در ساکم آورده بودم.
من سفر می کنم در حالی که بر یک شانه ام ساکم آویخته است / و شانه ی دیگرم را مأمور گمرک گرفته است / و در فرودگاه های سه قاره فریاد می زند: / در چمدانت چه چیزی پنهان کرده ای؟ / در چمدانم / عشقی را پنهان دارم / که هرگز از یاد نخواهد رفت / چمدانم چون کلاه شعبده بازان است / آکنده از خرگوش ها / و دستمال های رنگارنگ برای وداع / و اشک های پنهان و گُل ها و هق هق ها / در چمدان من تعویذی است: / مشتی از خاک لبنان / و سقفی از قرنیزهایش / برای دلم.
در وان مرمرین فرو می روم / سراسر پوستم طعم آب را می چشد / معجزه ی کوچکی را کشف می کنم / که نامش صابون عطری است / و بخار را تسبیح می گویم / پاریس، در زیر پنجره / به نور و عاج و طلا و رنگین کمان / آراسته است / تنم را خشک می کنم / تنم را با حوله ی حریر و مطرز به آتش بازی / خشک می کنم / و به گردنم عطر می زنم / آنجا در گردنم کلیدی آویخته / چسبیده به استخوان سینه ام / چنان که گویی ادامه ی استخوان من است: / کلید خانه ام در بیروت.
ساییده ی کوکائین بر روی خوراکم مریز / تا با خلسه ای شعله ور شوم / دلشدگی ِ مرا، پاره ی نمکی / از صخره های دریابارهای لبنان بسنده است / که به پرواز درآیم / و در هوا اوج گیرم.
ای دمشق! / برای من غمگین مباش / من نور و عشق و شادی را شناختم / و سفر می کنم / از ستاره ای به ستاره ای / از زخمی به زخمی / و از حریقی به زلزله ای تا سقوطی.
کارت های تبریک عیدم را / همچون منشورهای عشق / به وطن عربی ام می نویسم / و صادقانه می گویم: / در قرن دیگر دوستت خواهم داشت.
من سنگ پشت نیستم / وطن من صدفی نیست / تا آن را بر پشت خود بپوشم / و هر جا که می خواهم بروم / من پرنده ی سپید نوروزی نیستم / که به هر جا پرواز کنم / و بهاران به آن کوچ کنم / و بگویم: این وطن من است! / من فیل نیستم / که تنها برای مردن به وطنش بر می گردد / من پروانه نیستم که وطنش رنگ ها و فضاهاست / من نیکو می دانم / که از هزاران سال پیش زاده شدم / و می دانم کجا زاده شدم / چشمانم دو قطب نماست / که پیوسته رویش بدان سوست.
این دلتنگی مرا درهم می شکند / بدون لبنان / تبعیدی در هر جا.


گزیده هایی در روایت «غربت»، از شش دفتر شعر غادة السمان: زنی عاشق در میان دوات - ابدیت، لحظه ی عشق - رقص با جغد - معشوق مجازی - غمنامه ای برای یاسمن ها ( هر پنج کتاب از نشر چشمه) - دربند کردن رنگین کمان (نشر نقره) - ترجمه ی عبدالحسین فرزاد

عشق بزرگ من، نامش آزادی است / هدیه ی آزادی به عاشقان بی شمارش چون من / گیوتین ِ غربت است.
در شب کوچ / آتش در چمدانت شعله ور می شود / و خود به خانه ای بدل می شوی / که خانه ای را در خود ساکن می کند / و من تنها کوچ کردم.
اکنون از هواپیما فرود می آیم / و بر فرودگاه شهری جدید گام بر می دارم / در میان کارت های استقبال کنندگان ِ مسافران ِ مجهول / من در دستم کارتی دارم / و بر آن نوشته ام: / هیچ کس را نمی شناسم / در انتظار هیچ کس نیستم.
این آسمان فلزی پاریس / پاره پاره ام می کند / با دندانهای سگان هارش / و خورشید بی عطوفت و سردش / و من چونان علف شوره زار / در نمک غربت / خواهم سوخت.
در غربت / چیزی بیش از نیمکتی در پارک عمومی نیستی / که مردم رویش می نشینند، استراحت می کنند، بر می خیزند / تشکر می کنند و می روند.
آسمان و سقف مسافرخانه / بر سینه ام فرود می آیند / غبار سفر از موها و ناخن هایم برمی خیزد / اشک از چمدان هایم سرازیر می شود / چمدان هایی که / شتابان، خانه ام را / در آن ها در پیچیدم.
آیا باران نامنظم  و دیوانه را / تحمل کرده ای / در حالی که نقشه ات را / در کنار خیابان می خوانی / و اتومبیل ها / به صورتت گِل می پاشند / و تو راهت را نمی یابی؟
آیا طعم شهرهای بی خاطره را می شناسی / و محله های بی گنجشک را / و قطارهای بی ایستگاه را / که بر ریل های بی پایان اندوه / تو را سراسیمه و با شتاب می برند؟
در غربت شبحی هستم / دستم را دراز می کنم / تا بلیط سینما بخرم / اما فروشنده مرا نمی بیند / با نفر پشت سرم صحبت می کند / درهایی که خود به خود باز می شوند / وقتی که در آستانه ی آن می ایستی / به من پاسخی نمی دهند / و همواره قفل می مانند / اینجا بی وزنی ام را به من یادآور می شوند.
هرگز روزی یکی از آنان نخواهی شد / پس از سرزمین شان کوچ کن!


عمرم را سپری کردم
در حالی که در دستی قلم و در دست دیگر کفن داشتم
در دستی کلاشینکف و در دست دیگرم گل سرخ بود
در دستی گذرنامه و حافظه ام را
و در دستی دیگر بلیط هواپیما و آرزوهایم را برداشتم
اینک می خواهم همه ی این چیزها را به دریا بریزم
و با دو دست
تو را در آغوش کشم.


غادة السمان، زنی که کتابهایش  را به درختان تقدیم می کند، بدان جهت که قطع می شوند تا او بتواند به نوشتن ادامه دهد، و به باد تقدیم می کند بدان جهت که آزاد است! زنی که می گوید خطاهای بسیار کرده، خطاهایی که زندگی اش را نجات داده. و خود را جغدی می نامد که می داند چگونه دشمنانش را بترساند در حالی که خود بیشتر از آنها در هراس است.
در شش پُست بعدی ام با این جغد خواهم رقصید.


این کتاب شعری بلند و زیباست درباره ی احساساتمان و کسانی که دوستمان دارند!

وقتی غمگینی
تو را بغل می کنم
و می گذارم گریه کنی.
اشک هایت را در فنجانی آبی رنگ جمع می کنم
و گل های زرد را با آن آب می دهم
تا درشت تر و زیباتر شوند.

وقتی بترسی
دستت را در دست می گیرم
و آن را رها نمی کنم
تا زمانی که یکصد ستاره ی کوچک را
از آسمان قرض بگیرم
و این کلمات را با آن ها بنویسم:
جایت امن است.

وقتی تنهایی
قلبم را در سبدی می گذارم
و کنار در اتاقت حاضر می شوم
زیر لب زمزمه می کنم: دوستت دارم
تا تنهایی تو بال بگشاید
و همچون پرنده ای سبک بال
تا اوج آسمان پرواز کند.

و
وقتی سردت می شود ... وقتی بیمار شوی ... وقتی خسته هستی ... وقتی اوقاتت تلخ است ... وقتی گمشده باشی ... وقتی خوشحالی، آه وقتی خوشحالی ...

*وقتی تو خوشحالی، آیلین اسپینلی، ترجمه ی فراز پندار، از مجموعه کتاب های سفید ِ انتشارات فنی ایران


جک، یک سار سیاه است که در یک روز آفتابی تصمیم می گیرد سفر کند و دنیا را ببیند. از جنگل و تپه ها عبور می کند تا به دریای آبی می رسد. آن جا با جیم، مرغ دریایی آشنا می شود. جیم از او دعوت می کند تا به خانه اش در دهکده ی مرغ های دریایی برود. مرغ های دریایی، اولین باری است که یک پرنده ی سر تا پا سیاه می بینند.برای همین جک را دوست ندارند. تا اینکه یک روز جک در خانه ی دوستش صندوقی پر از کتاب می بیند. جیم می گوید که آن را کنار ساحل پیدا کرده و برای روشن کردن آتش از آنها استفاده می کند. جک می گوید که در دهکده ی آنها همه کتاب را می خوانند و بعد از آن هر شب یک داستان برای جیم می خواند. اول نوربرت کوچولو پشت پنجره ی خانه ی جیم پیدایش می شود. بعد مارت و ملیسا و بعدتر دسته ای از مرغ های دریایی که هر شب خودشان را آهسته به پشت خانه ی چوبی جیم می رسانند تا به داستان هایی که جک می خواند گوش دهند ... حالا دیگر مرغ های دریایی با لبخند به جک می گویند: «سلام»

*دوست من جیم، نویسنده و تصویرگر: کیتی کروسر، ترجمه ی شهلا افتخاری، نشر پیک ادبیات