نوشتجات

گزیده هایی در روایت «وطن»، از شش دفتر شعر غادة السمان: زنی عاشق در میان دوات - ابدیت، لحظه ی عشق - رقص با جغد - معشوق مجازی - غمنامه ای برای یاسمن ها ( هر پنج کتاب از نشر چشمه) - دربند کردن رنگین کمان (نشر نقره) - ترجمه ی عبدالحسین فرزاد

هنگامی که از دمشق کوچ می کردم / پدرم در سکوت در دلم نجوا کرد: / دخترم هر جا که می خواهی برو / اما همواره از یاد مبر که از کجا آمده ای / دور کره ی زمین گشتم / و مانند کودکان قصه ها / مخفیانه پشت سرم / سنگ ریزه های سفید می انداختم / که از وطنم در ساکم آورده بودم.
من سفر می کنم در حالی که بر یک شانه ام ساکم آویخته است / و شانه ی دیگرم را مأمور گمرک گرفته است / و در فرودگاه های سه قاره فریاد می زند: / در چمدانت چه چیزی پنهان کرده ای؟ / در چمدانم / عشقی را پنهان دارم / که هرگز از یاد نخواهد رفت / چمدانم چون کلاه شعبده بازان است / آکنده از خرگوش ها / و دستمال های رنگارنگ برای وداع / و اشک های پنهان و گُل ها و هق هق ها / در چمدان من تعویذی است: / مشتی از خاک لبنان / و سقفی از قرنیزهایش / برای دلم.
در وان مرمرین فرو می روم / سراسر پوستم طعم آب را می چشد / معجزه ی کوچکی را کشف می کنم / که نامش صابون عطری است / و بخار را تسبیح می گویم / پاریس، در زیر پنجره / به نور و عاج و طلا و رنگین کمان / آراسته است / تنم را خشک می کنم / تنم را با حوله ی حریر و مطرز به آتش بازی / خشک می کنم / و به گردنم عطر می زنم / آنجا در گردنم کلیدی آویخته / چسبیده به استخوان سینه ام / چنان که گویی ادامه ی استخوان من است: / کلید خانه ام در بیروت.
ساییده ی کوکائین بر روی خوراکم مریز / تا با خلسه ای شعله ور شوم / دلشدگی ِ مرا، پاره ی نمکی / از صخره های دریابارهای لبنان بسنده است / که به پرواز درآیم / و در هوا اوج گیرم.
ای دمشق! / برای من غمگین مباش / من نور و عشق و شادی را شناختم / و سفر می کنم / از ستاره ای به ستاره ای / از زخمی به زخمی / و از حریقی به زلزله ای تا سقوطی.
کارت های تبریک عیدم را / همچون منشورهای عشق / به وطن عربی ام می نویسم / و صادقانه می گویم: / در قرن دیگر دوستت خواهم داشت.
من سنگ پشت نیستم / وطن من صدفی نیست / تا آن را بر پشت خود بپوشم / و هر جا که می خواهم بروم / من پرنده ی سپید نوروزی نیستم / که به هر جا پرواز کنم / و بهاران به آن کوچ کنم / و بگویم: این وطن من است! / من فیل نیستم / که تنها برای مردن به وطنش بر می گردد / من پروانه نیستم که وطنش رنگ ها و فضاهاست / من نیکو می دانم / که از هزاران سال پیش زاده شدم / و می دانم کجا زاده شدم / چشمانم دو قطب نماست / که پیوسته رویش بدان سوست.
این دلتنگی مرا درهم می شکند / بدون لبنان / تبعیدی در هر جا.